Over Duvelhof
Wonen en werken bij één van de mooiste rijksmonumenten van Tilburg – midden in het bruisende hart van de stad: wie wil dat nu niet? Dit is een plek bij uitstek voor kleinere huishoudens, die nu vaak nog moeite hebben om passende woonruimte in het centrum te vinden. Juist een goede afwisseling van jong en oud, koppels en alleenstaanden en hogere en lagere inkomens is van groot belang voor een veerkrachtige stad. En dat is waar we met het Duvelhof graag aan bijdragen.
Onze visie
Met het Duvelhof bouwen we aan een woon-werkgemeenschap die uitnodigt tot ontmoeten, wonen, werken, verblijven en uitwisselen. Tussen bewoners, ondernemers, omwonenden én bezoekers. Met aandacht voor cultuur en sociaal ondernemerschap. In het rijksmonument staan dynamiek en uitwisseling centraal. Cultureel erfgoed met een lage drempel, dankzij prikkelende exposities in de duvelhokken en entreehal en een uitnodigend terras onder de omringende monumentale bomen. Een plek van verbinding én diversiteit – hartelijk, dynamisch en nieuwsgierig.
Aan de achterkant van het Duvelhof is plaats voor een nieuwe woonomgeving. Duurzame, compacte woningen dragen bij aan de beleving van rust en ruimte: met veel licht en lucht in de panden en een open, groen binnenplein voor de deur, dat het wonen met werken en recreëren verbindt.
Wij hebben een volumestudie uitgewerkt die onze visie geeft op het nieuwe en gezonde wonen en werken. Een vertaling van alles dat we de afgelopen vijftien jaar hebben geleerd over duurzaam bouwen. Met aandacht voor het verleden en de toekomst van Tilburg: een sterke, ondernemende stad. Zodat het rijksmonument haar centrale plek in de samenleving kan blijven vervullen. Dit is onze ambitie, dit is onze droom.
Welkom in de wereld van het Duvelhof!
Tilburg
Het is veelvuldig in het nieuws: er is een gebrek aan passende woonruimte voor kleinere huishoudens. Ook in Tilburg, voormalige textielstad, en nu studentenstad pur sang, is het lastig voor jonge, pas afgestudeerde knappe koppen om een geschikte woonruimte te vinden. Met het oog op een gezond, economisch klimaat houden we deze talenten graag in de stad. En daar levert het Duvelhof graag een mooie bijdrage aan.
De gemeente heeft geen publiekrechtelijke middelen om midden huurwoningen toe te wijzen. Daarom is zij aangewezen op private partijen die bereid zijn huurwoningen aan te bieden aan de Tilburgse woningzoekenden. Met veel genoegen pakken wij deze klus aan.
Veemarktkwartier
In het Veemarktkwartier treffen zakelijke creativiteit, kunst en cultuur elkaar. Op een steenworp afstand van het Duveldop ontvangt 013, de grootste popzaal van Nederland, jaarlijks ruim 364.000 bezoekers. Op vrijdagmiddagen mengen medewerkers, ondernemers en bewoners zich voor een welverdiend drankje in de horeca aan de Korte Heuvel. Het Duvelhok – het rijksmonumentale gedeelte van het Duvelhof – is een plek voor ontmoetingen en tentoonstellingen en stimuleert de bedrijvigheid in dit gebied. Met wonen en werken in het Duvelhof, de grote bedrijven, kleinere ondernemingen en startups wordt het Veemarktkwartier ook overdag een fijne plek om te vertoeven. Als één plek het sociale karakter van de stad in al haar toonaarden laat zien, dan is dat het Veemarktkwartier wel.
Het belang van een levendig hart voor het Duvelhof is groot voor het welslagen van het plan. We realiseren ons maar al te goed dat de juiste invulling van het Duvelhok daarbij in het bijzonder aandacht nodig heeft. Hiermee bestendigen en verstevigen we de toegevoegde waarde van het rijksmonument voor de levendigheid van het Veemarktkwartier en haar creatieve bedrijvigheid.
De synergie tussen de bedrijven in het Duvelhok en de bewoners van het Duvelhof staat hierin centraal, naast hun dienstbaarheid aan het Veemarktkwartier en aan de rest van Tilburg. Daarom zetten we actief in op kleinschalige bedrijven die passen in het concept van zakelijke creativiteit en bieden we ruimte voor sociaal ondernemerschap.
Historie
In 1862, zo’n beetje aan het begin van de eerste industriële revolutie in Nederland, bouwden de broers Isaac en Abraham Deen het Duvelhok. Het is daarmee de oudste nog bestaande textielfabriek in Tilburg. De fabriek kwam te staan op een perceel dat tot kort daarvoor eigendom was van de prins van Oranje – niemand minder dat de latere koning Willem II. Het Duvelhok fungeerde tussen 1862 en 1880 als katoenspinnerij. Na een overname veranderde de functie later naar een wolstoffenfabriek.
Een echt ‘Duvelhok’ wordt de fabriek veel later – namelijk pas in 1911, wanneer textielproducent Beka het pand koopt. Het zogenaamde duvelen, de eerste bewerking van ruwe wol, vond vanaf dat moment plaats in het karakteristieke gebouw aan de St Josephstraat. Met de teloorgang van de Tilburgse textielindustrie in de jaren zestig, sluit ook textielfabriek het Duvelhok haar poorten. Het toen nog vervallen, tochtige gebouw wordt kort daarna in gebruik genomen door kunstenaars.
Nu
Tegenwoordig is het Duvelhok een publieksvriendelijk, voor iedereen toegankelijk rijksmonument. Het gebouw heeft een bijzondere aantrekkingskracht op inwoners en ondernemers in de Tilburgse binnenstad en wijde omtrek, en het is bovendien een belangrijke sfeermaker in het Veemarktkwartier. Cabaretière, schrijfster en sociaal ondernemer Karin Bruers blies het Duvelhok in 2014 nieuw leven in. Hierdoor is het geheel uit houten spanten opgetrokken erfgoed een laagdrempelig centrum geworden, waar ondernemerschap, kunst, cultuur en ontmoeten de belangrijkste thema’s zijn.
Sociaal ondernemers
Het moment is aangebroken om dit mooie stukje erfgoed verder te verduurzamen en haar een cruciale rol in het Duvelhof te geven. Met aan de voorzijde een sfeervol stadsterras onder de bomen van de oude tuin, waar iedereen van binnen en buiten Tilburg kan genieten van een cappuccino of een lekkere hap eten vóór of na een bezoekje aan de wisselende exposities of de social salon. In de fabriekshal werken kleinschalige bedrijven, met oog voor sociaal en duurzaam ondernemen, en zijn er flexibele werkplekken. En aan de achterzijde van het Duvelhok komt er de verbinding met de bewoners aan het groene Duvelplein.
Cultuur
Zoals de textielindustrie hoort bij de cultuurhistorie van Tilburg, zo hoort het organiseren van tentoonstellingen bij de huidige en nieuwe invulling van het Duvelhok. In de expogang toont het Duvelhok kunst en cultuur aan scholen, bewoners, omwonenden en geïnteresseerden van binnen en van buiten Tilburg. Wisselende exposities over uiteenlopende thema’s zorgen voor nieuwsgierigheid en verwondering. Een kunstroute rond het Duvelhok door de tuin van de voormalig fabrieksdirecteur en in de karakteristieke duvelhokken een historische audiovisuele beleving van het werken in het Duvelhok in de 19e en 20ste eeuw. Een prachtige verbinding tussen de authentieke, oude architectuur van het Duvelhok, en de zinnenprikkelende verbeeldingskracht van kunstenaars en creatieven.
Eigenaarschap bij de huurder: van bezit naar gebruik
De samenhang tussen semi publieke voorzieningen in en rond het Duvelhok en het Duvelhof doet denken aan een begijnhof en vergroot de verbinding tussen werkenden, bewoners en buurtbewoners. Zij aan zij drinken ze een kop thee op het terras van het Duvelhok, bekijken ze exposities in de Duvelhokken en maken ze gebruik van tijdelijke werkplekken. Doordat bewoners van het Duvelhof een tuin, wasruimte en elektrische auto’s, scooters en fietsen met elkaar delen, voelen ze zich volwaardig onderdeel van deze plek.
Praktische locatievoorzieningen – denk aan een pick-up point voor pakketjes en boodschappen, een was-/droogruimte, een gereedschapslokaal en ruimte voor deelfietsen en -auto’s – zorgen ervoor dat het Duvelhof een bijzondere plek verovert in het collectieve bewustzijn van de bewoners van het Veemarktkwartier.
Verbetering van de biodiversiteit
Het bevorderen van biodiversiteit stellen we graag centraal in de plannen voor het Duvelhof. Het is immers wetenschappelijk bewezen dat het gezond is om ons te omringen met planten en dieren. Een natuurinclusief ontwerp geeft planten de ruimte om te groeien en dieren de gewenste nestel- en schuilgelegenheid.
De biodiversiteit in de stad en op het land neemt steeds verder af. Er is verandering nodig – we moeten en kunnen gastvrijer zijn voor plant en dier. En met het Duvelhof vervullen we daar graag een voorbeeldfunctie in. Dat doen we door te werken met specifieke typen beplanting voor de binnentuin en groen tegen de gevels en/of galerijen, en eventueel met een zwaluwhotel. Naast planten krijgen ook vogels zo een tastbare plek in het Duvelhof. Een flinke verandering ten opzichte van de huidige, volledig bestrate parkeerplaats.
Ruimtelijke strategie, hoge kwaliteit van architectuur
Het Duvelhof ligt op een uiterst prominente plek in het Veemarktkwartier, in het hart van het Tilburgse centrumgebied. Alleen al daarom zou het een voorbeeld van toonaangevende architectuur mogen zijn. Vanaf dag één is de verbindende betekenis voor bewoners van het centrum en daarbuiten helder. De gebouwen zullen bijdragen aan de ontwikkeling van het Veemarktkwartier als cultureel sterke en sociale gemeenschap. Door het zichtbaar toepassen van duurzame materialen en groen krijgt het gebouw als vanzelf zijn 21ste eeuwse stedelijk-stoere uitstraling. Zowel het monumentale Duvelhok als de duurzaam gebouwde woonunits eromheen verbinden de architectuur met de gemeenschap.
De ontwikkeling van het Duvelhof vormt één ontwerp en dus één geheel. De samenhang is de kracht van het concept.
Duurzame materialen en voorzieningen
Tilburg is al een actieve gemeente op het gebied van groen en verduurzaming. Aan de andere kant valt hier – in de zomer van 2020 de warmste stad van Nederland – nog heel wat te halen. Met de ontwikkeling van het Duvelhof willen we daar een bijdrage aan leveren. Zonnepanelen op het Duvelhok zorgen voor energiebesparing en CO₂-reductie. De voortuin en zijtuinen van het Duvelhok en de binnentuin van het Duvelhof zouden kunnen zorgen voor waterretentie en het terugdringen van hittestress.
DOKVAST gelooft in duurzaam en slim bouwen. We zijn dan ook erg trots dat we vorig jaar maar liefst drie keer zijn genomineerd voor de internationale BREAAM awards. In de afgelopen jaren ontwikkelden we een sterke visie op dit vlak. Zo zetten we ons in voor de aarde – niet alleen nu, maar vooral ook op de langere termijn. Deze visie speelt ook bij de ontwikkeling van het Duvelhof een belangrijke rol.
Mobiliteit
Mobiliteit verandert. Men schaft steeds minder vaak een auto aan. Zeker wanneer men woont in de centra van grotere gemeenten, zoals Tilburg. Er wordt liever voor deelauto’s en deelfietsen gekozen als alternatieve vervoersoptie. Kortom: het nieuwe, duurzame wonen en werken vraagt ook van het Duveldop om een andere visie op mobiliteit en parkeren.
De hoofdlijnennotitie Parkeren Tilburg 2016 laat zien dat de gemeente terughoudend is met het aanleggen van parkeervoorzieningen. De fiets krijgt prioriteit, innovatie is een belangrijke drijfveer en Tilburg wil graag proeftuin zijn voor nieuwe initiatieven. Het Duvelhof – dat op loopafstand ligt van het Centraal Station en van de parkeergarages 013 Tivoli en Pieter Vreedeplein – biedt hier goede mogelijkheden voor.
Het mobiliteitsplan van het Duvelhof bestaat uit een flexibele en toonaangevende aanpak. Aansluiting op maatschappelijke ontwikkelingen (‘adaptable to change’), samenwerking met bedrijven in en rond het Veemarktkwartier en aanpassing op de wensen van haar bewoners en haar omgeving staan hierbij centraal.
Slim onderhoud
Onze DOCC CONTROL applicatie biedt bewoners een intelligente oplossing om sneller en efficiënter met ons te communiceren over gebruik en onderhoud van de gebouwen en terreinen van het Duvelhof. Het is een tijd- en kostenbesparend systeem, gericht op preventief en predictief onderhoud. Daarnaast geeft de applicatie inzicht in gebruik en verbruik. Met DOCC CONTROL voorzien we in een innovatieve tool, die duurzaam en bewust leven in de hand werkt en die eigenaarschap van huurders en gebruikers stimuleert.
Tilburg, december 2020